بازگشت لندن به اتحادیه اروپا به انقلاب منجر می‌شود
انتخابات 2017 بریتانیا در گفت‌وگوی همدلی با دکتر علیرضا موسوی زاده
روزنامه همدلی ، شماره 615 به تاريخ 96/03/18، صفحه 11 (بین الملل)
دو حزب بزرگ کارگر به رهبری جرمی کوربین و محافظه‌کار به رهبری ترزا می امروز(پنجشنبه) رقابت نفس‌گیری را برای کسب پیروزی در انتخابات پارلمانی بریتانیا آغاز می‌کنند. انتخاباتی زودهنگام که به پیشنهاد نخست‌وزیر محافظه‌کار بریتانیا صورت می‌گیرد. انتخابات پارلمانی انگلیس بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته قرار بود در سال 2020 میلادی برگزار شود اما نمایندگان پارلمان انگلیس که اکثر آن را اعضای حزب حاکم محافظه‌کار تشکیل می‌دهند، اخیراً لایحه «ترزا می» نخست‌وزیر این کشور برای برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی را تصویب کردند. بحران‌های داخلی حزب کارگر این اعتماد را به خانم می‌داده است تا با امید به پیروزی قاطع بتواند با دستی پر روی میز مذاکرات با اتحادیه اروپا بنشیند. در همین خصوص گفتگو می‌کنیم با دکتر علیرضا موسوی زاده استاد دانشگاه ولز و بریتانیا شناس که در ادامه می‌خوانیم:
قبل از ورود به بحث انتخابات بریتانیا می‌خواستم نقش ملکه را در سیاست بریتانیا بدانم؟
ملکه نقش سمبلیک دارد که توازن سیاسی را در بریتانیا حفظ می‌کند ولی دخالت سیاسی نمی‌کند.حتی نطقی که ملکه در جلسه افتتاحیه پارلمان قرائت می‌کند به توصیه دولت است. در بریتانیا سلطنت بالاتر از سیاست است. اگر سلطنت در امور سیاسی دخالت کند استبداد به وجود می‌آید و توازن سیاسی برهم می‌خورد.
مهم‌ترین انتخابات زودتر از موعد بریتانیا چیست؟
این انتخابات برای ایجاد انسجام حزب محافظه‌کار جهت مذاکرات برگزیت است.اگر نتیجه انتخابات پیروزی اکثریت قاطع محافظه‌کاران را در پی داشته باشد، بریتانیا می‌تواند با دست‌پر به مذاکرات خروج از اتحادیه اروپا وارد شود.
آمارها از نزدیکی دو حزب حکایت دارد.آیا این انتخابات می‌تواند منجر به این انسجام شود؟
نمی‌توان در چنین مسائلی پیش‌بینی کرد. به شاخص‌های آماری هم زیاد نمی‌شود اعتماد کرد، به خاطر اینکه این آمار متغیر است. از طرفی به نظر نمی‌رسد حزب کارگر قابلیت اداره مملکت را داشته باشد. حزب کوربین پر است از مشکلات و بحران‌های داخلی و از درون نیز تمایلات چپی بر آن‌ها حاکم است. به همین دلیل حزب مسلط بر اوضاع‌واحوال سیاسی کشور نیست و فاصله زیادی با حزب محافظه‌کار دارد. درصورتی‌که نتیجه به سود حزب کارگر رقم بخورد یک فاجعه برای محافظه‌کاران خواهد بود.
این احتمال را شما می‌دهید؟
در چرخش منافع نمی‌توان به‌صورت قطعی حرف زد. یکی از بالاترین ارکان منافع ملی بریتانیا در تجارت با اروپا است ولی شما شاهد بودید که به خاطر یکسری مسائل داخلی و ملاحظات که در داخل به وجود آمد اتفاقی غیرپیش‌بینی در مسئله خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا افتاد. به دلیل شناور بودن منافع هر اتفاقی ممکن است. ولی حزب کارگر حرفی برای گفت و برنامه جدیدی ارائه نکرده است و دچار بحران داخلی است. این‌یک پروژه محافظه‌کاران است و اگر حزب کارگر پیروز انتخابات شود یک فاجعه برای محافظه‌کاران است. حزب محافظه‌کار باید با اکثریت قاطع پیروز شود تا دستی قوی در مذاکرات داشته باشد. اگر این پیروزی با قاطعیت همراه نباشد نشان از تداخل منافع داخلی است که بر روی مذاکرات خروج تاثیرگذار خواهد بود.
در این میان نقش احزاب کوچک‌تر مانند یوکیب و لیبرال چیست؟
حزب یوکیب یک حزب اعتراضی بود نسبت به سیاست‌های تجارت جهانی محافظه‌کاران ولی احزابی مانند لیبرال می‌توانند به‌صورت محدود در ائتلاف تاثیرگذار باشند. درست است که بریتانیا یک نظام چندحزبی است ولی در عمل دو حزب صدارت می‌کنند و حزب‌های کوچک شانسی برای پیروزی ندارند.
جناب دکتر شما بیش از بیست سال در بریتانیا تحصیل و تدریس می‌کردید و از طرفی استاد مطالعات ایالات‌متحده نیز هستید، تفاوت سیستم انتخاباتی امریکا با بریتانیا در چیست و کدام را شما مفیدتر می‌دانید؟
سیستم کنونی امریکا درواقع پاسخی بود به سیستم بریتانیای آن زمان در امریکا که می‌خواستند شباهتی به سیستم بریتانیایی و ژورژ سوم نداشته باشند. از طرفی سیستم موجود آمریکا برآمده از جامعه آمریکایی است. نخبگان آمریکایی سیستم پارلمانی را برای کشور خود دست و پاگیر می‌دانستند و درنتیجه سیستمی با تفکیک سه قوه مجریه، قضائیه و مقننه را برای کشور خود مناسب‌تر دیدند. در آمریکا ریاست‌جمهور هم‌زمان عضو مجلس نیست تا پاسخگوی قوه مقننه باشد. بنابراین سیستم آمریکا با توجه به نیازهای جامعه خود شکل‌گرفته است. بزرگ‌ترین نقص در سیستم انتخاباتی آمریکا را می‌توان الکترال کالج دانست. همان‌طور که در انتخابات اخیر آمریکا شاهد بود باوجود رای بیشتر مردم به کلینتون ولی این ترامپ بود که به ریاست جمهوری رسید. در بین کشورهای غربی انگلستان به خاطر سیستم پاسخگویی از درجه فساد پایین‌تری نسبت به دیگر کشورها برخوردار است. این سیستم پاسخگویی و فساد پایین نشئت‌گرفته از سیستم پارلمانی این کشور است. تفاوت دیگری که وجود دارد در فعالیت احزاب در بریتانیا است. احزاب در کشور بریتانیا مانند امریکا فعالیت فصلی و موقتی ندارند، بلکه در تمام مدت به فعالیت خود ادامه داده و دولت را به چالش می‌کشند.
در صورت پیروزی حزب کارگر امکان لغو برگزیت وجود دارد؟
نه، هرچند نتیجه این رفراندوم بسیار نزدیک بود ولی یک رفراندوم برگزارشده است و اکثریت به خروج از اتحادیه رای دادند. از پروسه‌های قانونی هم برای اینکه بتوان جلوی آن را بگیرند هم عبور کرده است لذا این انتخابات برای برکشت به اتحادیه اروپا نیست. اگر بخواهند برگردند انقلاب خواهد شد. نتیجه رفراندوم به خروج رای داده، حالا درست یا غلط. در صورت پافشاری بر ماندن در اتحادیه جنگ منافع داخلی درمی‌گیرد و کشور دچار بحران می‌شود. لذا این‌یک مسئله حزبی نیست که با پیروزی یک حزب بر ماندن یا خروج از اتحادیه اروپا منجر شود بلکه یک مسئله ملی است. این انتخابات برای مذاکراتی محکم با اتحادیه اروپا برای خروج است.
