نخبگان سياسی بریتانیا، ایران یک سرمایه استراتژیک حیاتی و خلیج فارس: یک عصر جدید؟

به دنبال ملی شدن شركت نفت ایران و انگلیس، ایالات متحده سهم مهمی در كنسرسیوم نفت 1954 بدست آورد، كه به آن در این كتاب اشاره گردید. در بحران سوئز، نخست وزیر بریتانیا، آنتونی ایدن، نمی خواست مجدداً در اختلاف با مصر آمریكا حضور داشته باشد، از ترس آنكه مبادا این باعث نفوذ بیشتر ایالات متحده در خاورمیانه گردد، مانند بعد از ماجرای بحران شركت نفت ایران و انگلیس. در سال 1955 ایدن به كابینه گفته بود:

منافع ما در خاورمیانه از منافع ایالات متحده بیشتر هستند به خاطر اینكه ما به نفت خاورمیانه، و تجربه ما در منطقه بیشتر از آمریكائیها می باشد. ما نباید، در نتیجه، اجازه به خود بدهیم كه محدود شویم در عملكرد خود با بی میلی آمریكا یا عملكرد ما نباید لزوماً نیاز به حمایت و هماهنگی با آمریكا باشد. ما باید پشتوانه مالی سیاست خود را خودمان فراهم نماییم. با در نظر گرفتن منافع خود در خاورمیانه و سعی كنیم كاری كنیم كه آمریكائیها از سیاستهای ما حمایت كنند- تا حدّی كه می توانیم.^{[simple_tooltip content=’PRO, London, CAB 128/29 CM 34 (55) 8, 4th October, 1955.’][ 13 ][/simple_tooltip]}

گر چه مهار اتحاد شوروی و حفاظت از منابع نفتی خلیج فارس در مقابل دسترسی شوروی منافع اصلی آمریكا بود اما، از دید سِر آنتونی ایدن همكاری ایالات متحده، در زمان بحران شركت نفت ایران و انگلیس، برای بریتانیا به این معنا بود كه به آمریكائیها در نفت ایران سهم بدهد، یا همان كنسرسیوم نفت 1954. طبق گفته ایدن:

انگلیس در واقع برای موافقت آمریكا كه بیاید و شركت بریتیش پترولیوم را نجات بدهد (یا همان شركت نفت ایران و انگلیس) در مقابل مبارزه با مصدق، باج به آمریكا داد و موافقت آنها را خریداری كرد.^{[simple_tooltip content=’A.EDEN, Full Circle, (London: Cassell, 1960), p.198.’][ 14 ][/simple_tooltip]}

طبق گفته سِر آنتونی ایدن، بلافاصله بعد از پیشنهاد وی:

برای مشاركت آمریكا در كنسرسیوم نفت بود كه وزارت امور خارجه آمریكا موافقت به كنار گذاشتن سیاست بی طرفی نسبت به دعوای مصدق و لندن كرد.^{[simple_tooltip content=’Ibid., p.202.’][ 15 ][/simple_tooltip]}

ایدن بر این عقیده بود كه همكاری ایالات متحده آمریكا در زمان بحران شركت نفت ایران و انگلیس باعث آن شد كه بریتانیا به ایالات متحده آمریكا در كنسرسیوم نفت 1954 سهم بدهد. ایدن دیگر نمی خواست كه دوباره آمریكا در بحران سوئز مداخله كند تا منجر به نفوذ بیشتر ایالات متحده در خاورمیانه گردد. همانطوری كه گفته شد در این كتاب، ایدن، در زمان بحران سوئز، بر این باور بود كه منافع بریتانیا در خاورمیانه بیشتر از منافع ایالات متحده بود و بریتانیا نباید به خاطر بی میلی های ایالات متحده در عمل محدود گردد و اگر لازم باشد بریتانیا باید بدون همكاری و هماهنگی با آمریكا عمل كند.

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173