نخبگان سياسی بریتانیا، ایران یک سرمایه استراتژیک حیاتی و خلیج فارس: یک عصر جدید؟

دولت بریتانیا تمایل داشت كه به دو دلیل بانك جهانی مداخله بكند. اولاً از دست دادن نفت ایران باعث شده بود كه بریتانیا حدود 25% دریافتی دلار خود را صرف نفت بكند، مشكلی كه كنایه آمیز است آن كه همزمان خواستار كمك بانك جهانی را نیاز داشت. دوم، اختلاف نفت با ایران ثبات اقتصادی خاورمیانه را تهدید می كرد.

در هر حال، در حالی كه بانك جهانی سعی داشت برنامه جامعی جهت خواسته های طرفین دعوا پیاده كند، دكتر مصدق مخالفت خود را در یك كنفرانس مطبوعاتی در تاریخ 26 دسامبر 1951، نسبت به شرایط طرح بانك جهانی بخصوص، نسبت به بكار گرفتن مجدد تكنسین های شركت نفت ایران و انگلیس، و فروش نفت به بریتانیا كه با تخفیف نرخ بین الملل بود، نشان داد. در تاریخ 31 دسامبر 1951، یك هیأت از بانك جهانی به رهبری هكتور پرودهم، رئیس قسمت وام این نهاد بین المللی و تركیلد رایبر، مشاور نفتی بانك جهانی وارد تهران شد.

چند روز قبل از ورود هیأت بانك جهانی به تهران، تظاهرات بزرگی نسبت به حل مشكل نفت توسط بانك جهانی در تهران انجام گرفته بود. بنابراین، هیأت خوشبین نبود كه كار آنها به نتیجه مثبت خواهد رسید. در اولین ملاقات خود با مصدق، به نماینده معاون رئیس بانك جهانی گفته شد كه پیشنهاداتشان باید در چارچوب قوانین ملی شدن نفت باشد. اما هیأت به كار و مذاكرات خود ادامه داد و پیشنهاداتی را كه از طرف رابرت ل. گارنر، معاون رئیس بانك جهانی آورده بود ارائه دادند. محتوای یادداشت چیز جدیدی نبود و مشابه چیزی بود كه دولت بریتانیا پیش بینی كرده بود كه قبلاً در این فصل گفته شد. مواردی نظیر صنعت نفت توسط یك هیأت مدیریت بی طرف اداره خواهد شد، كه به وسیله بانك جهانی انتخاب شده باشد و كاملاً مسئولیت صنعت نفت را به عهده گیرد. به علاوه مواردی مانند آنكه بانك جهانی قدرت كامل در بكارگیری و اخراج پرسنل خواهد داشت. این قدرت شامل موارد دیگر و مسائل مربوط به عملیات صنعت نفت هم می شود. و در آخر بانك جهانی از طریق فروش نفت از كانالهای معتبر پخش نفت، قرارداد صادرات عمده خواهد بست و سود تقسیم بر سه خواهد شد، یك قسمت برای ایران، یك قسمت برای تولید كنندگان عمده خارجی، و یك قسمت توسط بانك جهانی به صورت ذخیره نگهداری شود.

در سوم ژانویه 1952، دكتر مصدق پیشنهادات معاون رئیس بانك جهانی را به دلیل آنكه بانك جهانی می تواند در عملیات صنعت نفت در ایران فقط به عنوان نماینده دولت ایران دخالت نماید و نه به عناوین دیگر رد كرد. اضافه بر این، دولت ایران سود را با خریداران نفت سهیم نخواهد شد.

هیچ پیشرفتی حاصل نخواهد شد تا زمانی كه دولت ایران تأكید كند كه بانك جهانی فقط برای حساب ایران باید فعالیت كند.^{[simple_tooltip content=’PRO. London, T236/3663, Treasury Records, Cabinet Persia (Official) Committee, Minutes of Meeting of the Committee held in Sir Roger Makin’s room, Foreign Office, Secret, 9th April, 1951, p.1.’][ 41 ][/simple_tooltip]}

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173