نخبگان سياسی بریتانیا، ایران یک سرمایه استراتژیک حیاتی و خلیج فارس: یک عصر جدید؟

نخبگان سياسی بریتانیا، ایران یک سرمایه استراتژیک حیاتی و خلیج فارس: یک عصر جدید؟

در مكالمه با كاردار در 14 آگوست، بعد از اینكه آقای میدلتون مشخص كرد كه شركت نفت ایران و انگلیس پیشنهاد دولت ایران را برای مذاكره در چارچوب قانون نه نكته نمی پذیرد و بعد آنكه وی، داوطلبانه، پیشنهاد مذاكرات بدون شرایط بخصوص را داد، دكتر مصدق پیشنهادات زیر را ارائه داد:

(الف) وی پیشنهاد داوری توسط دادگاه بین الملل را داد.

(ب) وی درخواست كمك مالی فوری از بریتانیا كرد.

(ج) وی از شركت نفت ایران و انگلیس دعوت برای صحبت راجع به آینده فروش عمده نفت ایران با شرایط تجاری كرد، كه نهایتاً شامل نفت آزاد با تخفیف جهت پوشش خسارت باشد.[simple_tooltip content=’PRO, London, CAB 129/54, C (52) 285, Memorandum on Middleton’s, British Charge d’ Affaires, conversation with the Iranian Prime Minister, Dr. Musaddiqm Secret, 19th August, 1952, p.1.’][ 49 ][/simple_tooltip]

سفیر آمریكا لُوی هندرسن، همچنین فعالیت می كرد. در 27 آگوست، كاردار سفارت بریتانیا در تهران، جی. اِچ. میدلتن، و سفیر آمریكا، ال. هندرسن، با دكتر مصدق، نخست وزیر ایران، جهت تلاش مجدد برای حلّ بحران شركت نفت ایران و انگلیس ملاقات كردند. وزیر امور خارجه بریتانیا، آنتونی ایدن، گفت كه:

اگر ما با دولت ایران همكاری نكنیم و حركت تازه ای در آن راستا انجام ندهیم بر اساس آنكه توافق رضایت بخش هرگز با دكتر مصدق پیش نمی آید، خطر آن خواهد بود كه ایالات متحده مستقلاً كمكهای مالی به ایران با هدف جلوگیری از بوجود آمدن یك رژیم كمونیستی ارائه خواهد داد.[simple_tooltip content=’PRO, London, CAB 128/25, cc(52) 74th Conclusions, Minute 6, p.81.’][ 50 ][/simple_tooltip]

برای شروع، ایران می بایست:

موافقت با ارائه موضوع خسارت به دادگاه بین المللی دادگستری بكند، و به شرایط قانونی هر دو طرف، قبل از ملی شدن احترام بگذارد همچنین به تمام ادعاها و ضد ادعاها احترام بگذارد.[simple_tooltip content=’L.P. ELWELL- SUTTON, op.cit., p.282.’][ 52 ][/simple_tooltip]

نمایندگان مناسبی جهت شركت در مذاكرات از طرف دولت ایران و شركت نفت ایران و انگلیس برای مقدمات جهت تولید نفت از ایران به بازارهای جهان باید انتصاب شوند.[simple_tooltip content=’Ibid.’][ 53 ][/simple_tooltip]

اگر ایران با دو شرط موافقت كرد، نهایتاً، دولت بریتانیا ترتیب انتقال نفت از ایران را می دهد، و پرداخت مناسب به ایران ارسال خواهد شد. در آخر، ایالات متحده ده میلیون دلار به ایران اهدا خواهد كرد. در ماه سپتامبر، نخست وزیر ایران رسماً پیشنهادات بریتانیا و آمریكا را رد كرد. در پاسخ خود مصدق چند نكته را ذكر كرد.

  1. دادگاه لاهه واضحاً نشان داده است كه اختلاف یك موضوع داخلی است. بنابراین محل مناسب جهت صحبت راجع به موضوع خسارت دادگاههای ایران می باشد. اما او [مصدق] به عنوان یك امتیاز آماده موافق است كه داوری راجع به خسارت توسط دادگاه لاهه انجام گیرد، اما با شرایط خاصی:
    (الف) آنكه داوری محدود شود به از دست دادن اموال و نفت در انبار در زمان ملی شدن
    (ب) آنكه بین طرفین از قبل توافق راجع به مشخص ساختن و محدود ساختن موضوع های داوری انجام شده باشد، و آنكه هیچ صحبتی از قرارداد 1933 نشود. همچنین صحبتی از موقعیت قانونی شركت نفت ایران و انگلیس قبل از ملی شدن نشود، فقط راجع به محتوا و جزئیات ادعای ایران صحبت گردد.
  2. یك درخواست فوری 50 میلیون كه طبق گفته مصدق، شركت نفت ایران و انگلیس به ایران بدهكار است، كه حالا او [مصدق] خواهان آن از شركت نفت ایران و انگلیس به دلار است، كه به عنوان اهدائیه، هدیه یا پرداخت در مقابل نفت قبول می كند. در واقع او [مصدق] این را شرط می سازد برای موافقت جهت مذاكرات. وی [مصدق] گفته است كه هیچ نوع كمك آمریكائی را قبول نخواهد كرد.[simple_tooltip content=’PRO, London, CAB 129/ 54, C(52) 295, Memorandum of Anthony Eden, the Foreign Secretary, on Musaddiq’s reply to the Anglo – American proposal to solve ALOC’s dispute, Secret, 10th September 1952, p.1.’][ 54 ][/simple_tooltip]

پاسخ مشترك بریتانیا و آمریكا به نكات مصدق، كه در اوایل اكتبر 1952 داده شد، نخست وزیر ایران را تحریك نمود. پاسخ هیچ اشاره ای به نكات مصدق نكرد. بریتانیا و آمریكا در جواب خود فقط شاكی شدند، “كه پیشنهادات سابق تفهیم صحیح نشده بودند، و آنكه آنها آن چیزی كه دكتر مصدق فكر می كرد گفته اند، نگفته اند.” [simple_tooltip content=’L.P. ELWELL- SUTTON, op. cit., pp.284- 285.’][ 55 ][/simple_tooltip]

This is a unique website which will require a more modern browser to work!

Please upgrade today!