نخبگان سياسی بریتانیا، ایران یک سرمایه استراتژیک حیاتی و خلیج فارس: یک عصر جدید؟

در نیمه اول 1952، تولید نفت خاورمیانه پانزده میلیون تن افزایش پیدا كرد كه این دقیقاً جایگزین نفت از دست رفته توسط شرایط ایران بود.

كل تولید خاورمیانه از نود و هفت میلیون و صدهزار تن در سال 1951، به صد و شش میلیون و صدهزار تن در سال 1952 رسید که این یك ششم تولید نفت جهان و بعد از سیصد میلیون تن ایالات متحده، مقام دوم به حساب می رفت.^{[simple_tooltip content=’L.P. ELWELL- SUTTON, op. cit., p.302.’][ 68 ][/simple_tooltip]}

بروس بران، معاون اداره نفتی و رئیس شركت استاندارد اُیل ایندینز گزارش داد كه پانصدهزار بشكه از طریق منابع بریتانیایی و آمریكائی جایگزین ششصد هزار بشكه روزانه ازدست رفته را كرده است. به گفته او:

“دویست هزار بشكه در روز كه معمولاً از خاورمیانه به ایالات متحده حمل می شد، به اروپا فرستاده شده است و تولید در تگزاس و لوئیزییانا، در نتیجه بیشتر شده است.”^{[simple_tooltip content=’Ibid.’][ 69 ][/simple_tooltip]}

گرچه در شرایط اقتصادی اخلال به وجود آمده و سعی بر آن بود كه اوضاع درست شود، اما شركت نفت ایران و انگلیس، در اثر این اوضاع ضرر نكرده بود. محروم شدن از بزرگترین میدان های نفتی و بزرگترین پالایشگاه نفت جهان نیز تأثیری بر شركت نفت ایران و انگلیس نگذاشت، زیرا منابع دیگر نفت خام تدارك دیده شده بودند. “تولید كویت آنقدر بالا برده شده بودند كه جای آن را بگیرد.”^{[simple_tooltip content=’S.STRANGE, Sterling and British Policy, (London: Oxford University Press, 1991), p.107.’][ 70][/simple_tooltip]}

تشكیل كمیته های بریتانیایی و آمریكائی به غیر از آنچه كه گفته شد، در دل خود طرحهای دیگری هم مانند طرح خرید، طرح وام، طرح فروش یا تعویض نفت خام، طرح تولید فراورده های نفتی، طرح پخش نفت در كشورهای خارجی و شركتهائی كه دخالت دارند در فعالیتهای نفتی داشت. كمیته های بریتانیایی و آمریكائی، بدون در نظر گرفتن مالكیت نفت و امكانات ترمینالهای نفتی مالكان، طرحهائی جهت نفتكشها، لوله های نفت، و امكانات دیگر حمل و نقل در نظر گرفته بودند كه مانع هر گونه اتلاف وقت، هزینه، مخارج و غیره را بگیرد.

تشكیل كمیته های بریتانیایی و آمریكائی به غیر از آنچه كه گفته شد، در دل خود طرحهای دیگری هم مانند طرح خرید، طرح وام، طرح فروش یا تعویض نفت خام، طرح تولید فراورده های نفتی، طرح پخش نفت در كشورهای خارجی و شركتهائی كه دخالت دارند در فعالیتهای نفتی داشت. كمیته های بریتانیایی و آمریكائی، بدون در نظر گرفتن مالكیت نفت و امكانات ترمینالهای نفتی مالكان، طرحهائی جهت نفتكشها، لوله های نفت، و امكانات دیگر حمل و نقل در نظر گرفته بودند كه مانع هر گونه اتلاف وقت، هزینه، مخارج و غیره را بگیرد.

همانطور كه تولید نفت ایران كاهش پیدا می كرد، در نتیجه كمبود سوخت می بایست جبران شود. همچنین جنگ كره هنوز ادامه داشت و كمبود سوخت تأثیرات مهم استراتژیكی داشتند. به علاوه، علیرغم آنكه ایالات متحده با سیاست بریتانیا در بحران ایران مخالف بود ، نقش بریتانیا در دفاع از غرب مهم بود و جایگزین تولید نفت از ایران باید پیدا می شد،.

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173